Hibrit ve elektrikli otomobiller fosil yakıt tüketiminin yarattığı zorluklara alternatif olarak geliştirilmiş yeni nesil araç tipleridir. Dünya üzerinde artan nüfusa paralel olarak gelişen otomobil kullanımındaki yüksek oranlar benzin gibi fosil yakıtların rezervlerinin yetersiz kalmasına sebep olmuştur. Bunun yanı sıra fosil yakıtların ekosisteme verdiği zararın giderek daha fazla hissedilmesi otomobil enerji sistemlerinde değişimi zorunlu hale getirmiştir. Bu sebeplerle fosil yakıtlarla çalışan araçlara çeşitli kısıtlamalar getirilmiştir. Yenilenebilir bir enerji kaynağı olan elektrik enerjisi ise kolay elde edilebilme, tasarruf, düşük emisyon ve çevreci olma özellikleriyle otomobillerin yeni yakıt teknolojisidir. Hibrit ve elektrikli otomobillerin ortaya çıkış amacı ve sağladıkları faydalar benzer olsa da çalışma mantığı ve detaylarda birbirlerinden ayrılır. Bu farkları iyi analiz edebilmek için çevreci kabul edilen her iki araç tipinin de çalışma mantıklarını bilmek gerekir.
Hibrit Otomobil Nedir? Nasıl Çalışır?
Latince kökenli hibrit kelimesinin anlamı melezdir. Otomobillerde hibrit teknolojisi ise hem fosil yakıt hem elektrik enerjisinin birlikte kullanılmasını tanımlar. Bu durumda “Hibrit otomobil nedir?” sorusunun genel tanımı, içten yanmalı ve elektrikli olmak üzere iki motora sahip araç olarak ifade edilir. Hibrit otomobillerde seyir halindeyken aracın iki farklı motoru dönüşümlü olarak çalışır. Hibrit sistemde düşük hız ve şehir içinde dur kalk yapılan yoğun trafiğin olduğu anlarda elektrikli motor çalışırken yüksek hızlarda ve elektrik enerjisinin azaldığı durumlarda fosil yakıtlı motor devreye girer. Hibrit araçların içten yanmalı motorlarında modele göre benzin ya da dizel yakıt seçeneği bulunur. Aynı şekilde elektrikli motorun ihtiyacı olan enerjiyi sağladığı yöntemlere göre değişen iki farklı hibrit otomobil türü vardır. Birinci tip hibrit model araçlarda kendi kendini şarj eden batarya sistemi mevcuttur. Elektrik aküsü azalan araçta benzinli motor otomatik devreye girer ve fren sistemiyle araç her fren yaptığında batarya yeniden elektrik enerjisiyle dolar. İkinci tip hibrit otomobillerde şarj için dışarıdan dolum yapılır. Hibrit otomobiller özellikle yoğun trafiğin olduğu yerlerde fazla yakıt tüketiminin önüne geçerek enerji tasarrufu sağlar. Daha az yakıt tüketimi çevre açısından da daha az zarar anlamına gelir.
Elektrikli Otomobil Nedir? Nasıl Çalışır?
Motorun tamamen elektrik enerjisi ile beslendiği araç türüne elektrikli otomobil denir. Elektrikli araçlarda bir yakıt deposu yerine batarya bulunur. Çıkış noktası, otomobiller için daha çevreci ve sürdürülebilir bir enerji kaynağı kullanmak olan elektrikli otomobil teknolojisi her gün performans ve batarya anlamında gelişmeye devam etmekte ve güncellenmektedir. Elektrikli otomobiller hareket edebilmek için 60 voltluk bir batarya gücüne ihtiyaç duyar. Elektrikli araçların performansı tamamen bataryasına bağlıdır. Üretimine ilk başlandığı yıllarda daha kısa mesafeler için kullanılan elektrikli araçlar günümüzde gelişen batarya teknolojileriyle uzun menzilde ve yüksek hızlarda da içten yanmalı motorlar gibi performans gösterir. Bataryası bittiğinde evinizde bir prizden bile ortalama 8 saatlik bir sürede dolum yapabilirsiniz. Dolum istasyonlarında ise bataryanın yenilenme süresi daha hızlı gerçekleşir.
Hibrit ve Elektrikli Otomobiller Karşılaştırma
Hibrit ve elektrikli otomobiller arasındaki farklar aşağıdaki gibidir:
- Hibrit otomobillerde iki motor, elektrikli otomobillerde tek motor bulunur.
- Hibrit otomobiller hem fosil yakıt hem elektrik enerjisiyle çalışırken elektrikli araçlar sadece elektrik enerjisiyle çalışır.
- Hibrit araçlarda benzinli motor sebebiyle egzoz borusu bulunur. Elektrikli araçlarda egzoz borusu bulunmaz. Bir başka ifadeyle elektrikli otomobiller hibrit otomobillere göre çok daha çevrecidir.
- Hibrit otomobillerde elektrikli motor aracın fren sistemiyle şarj edilirken elektrikli araçlar bir dolum ünitesi veya prize bağlanarak şarj olabilir.
- Hibrit otomobillerde yüksek hızlarda benzinli motor kullanıldığı için yakıt tüketim masrafı elektrikli otomobillere göre daha fazladır.
- Elektrikli otomobillerde batarya boşaldığı zaman araç şarj olana kadar kullanılmaz. Hibrit otomobillerde ise benzinli motorla yola devam etme avantajı bulunur.
- Çift motora sahip olan hibrit araçların daha karmaşık yapıları olması sebebiyle bakım maliyetleri elektrikli araçlara oranla daha yüksektir.
- Hibrit ve elektrikli otomobiller arasındaki bir diğer fark akü boyutlarıdır. Hibrit modellerin aküleri elektrikli otomobillere göre daha büyüktür.
- Elektrikli otomobiller hibrit araçlara göre daha sessiz çalışır.
- Fiyat olarak elektrikli otomobiller hibrit araçlara göre daha yüksek fiyatlı olsa da yakıt ve bakım maliyetleri açısından düşünüldüğünde uzun vadede avantajlıdır.
Aralarındaki farklara göre her iki otomobil türünün de kullanım tercihine göre değişen avantajları bulunur. Sadece elektrik enerjisi ile çalışan otomobillerde bataryanın şarj edilmesi için belirli bir süre otomobil kullanılamazken hibrit otomobillerde benzinli motor devreye girerek kesintisiz bir kullanım sunar. Ancak yakıt masrafı açısından bakıldığında elektrikli otomobiller daha tasarrufludur.