Araçların çalışması için gerekli elektrik enerjisini akü sağlar. Akü ömrü birden çok koşula bağlı olarak değişir. Kullandığınız otomobilin modeli ve kullanım şekliniz akünün ömründe belirleyici faktörlerin başında gelir. Ortalama olarak bir akü ömrü için 3-5 yıl arası gibi bir değer verilse de bu durum kullanım koşullarına bağlı olarak daha uzun veya daha kısa olabilir. Akü ömrümün doğru kullanım ve düzenli bakımlarla uzatılması mümkündür. Akünün ömrünü etkileyen faktörlere dikkat edip gerekli bakımları yaparak akünüzü daha uzun sürede ve daha verimli olarak kullanabilirsiniz.
Akü Ömrünü Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Akülerin ortalama ömrü kullanım koşullarına göre değişiklik gösterir. Akü ömrünü etkileyen faktörler şöyledir:
- Aracınızı kullanım şekliniz akünün ömrüne etki eder. Aküler araç hareket halindeyken şarj olur. Dolayısıyla aracınızla düzenli olarak kısa mesafe yol kat ettiğinizde akü tam olarak şarj olmaz. Uzun mesafe yolculuklar ise akünün daha uzun ömürlü olmasına katkı sağlar.
- Aracın uzun süre park halinde kalması durumunda akü bekleme halinde bir miktar deşarj olur. Çünkü aracın elektrikli aksamları, arabanız park halindeyken dahi aküden bir miktar enerji kullanır. Bir haftadan uzun süre aracınızı çalıştırmadığınız durumlarda akü şarj olmayacağı için kullanım ömrü azalır. Kış koşullarında ise uzun süreli çalışmayan araçlarda bu durum akünün donmasına sebep olur.
- Aküler iklim koşullarından etkilenir. Sıcak ve soğuk havada akülerin deşarj süresi değişiklik gösterir. Sıcaklık akünün kimyasal tepkimelerini hızlandırdığı için akü fazla sıcağa maruz kaldığında daha çok enerji tüketir. Soğuk iklim koşullarında ise tam tersi kimyasal reaksiyon daha yavaş seyredeceği için aküler daha düşük enerji harcar. Bu sebeple yaşadığınız bölgenin hava koşullarının ağırlıklı olarak sıcak veya soğuk olması akünün ömrünü değiştiren faktörlerdendir.
- Aracınızda bulunan veya sonradan eklenen araç içi aydınlatma ve navigasyon gibi elektrikli aksamlar da akünün kullanım süresini etkiler.
Akünün araç içerisinde sabit durması ve titreşimden etkilenmemesi önemlidir. Çünkü titreşim akünün bozulmasına ve ömrünün kısalmasına sebep olur.
Akü Ömrü Nasıl Uzatılır?
Beklenmedik bir zamanda akünün bitmesi veya akü ömrünün erkenden azalmasının önüne geçmek periyodik aralıklarla akü bakımlarının yapılması ve akü ömrünü kısaltan faktörlere karşı tedbir alınması önemlidir. Akünün ömrünü uzatmak ve performansını maksimum seviyeye çıkarmak için uygulamanız gereken tedbirler ise şöyledir:
- Akü kutup başlıkları ve hava deliklerini düzenli aralıklarla kontrol edip temizleyerek akü ömrünü uzatabilirsiniz. Akünün üzerindeki hava delikleri tor ve kire bağlı olarak zaman içinde tıkanabilir. Aynı durum akünün kutup başları için de geçerlidir. Ayrıca iklim koşullarına bağlı olarak akü başlarında oksitlenme gerçekleşir. Bu durum akünün şarj performansını düşürür. Akü başlıklarını ve hava deliklerini kontrol edip temizleyerek bu durumun önüne geçebilirsiniz.
- Akünün fazladan deşarj olmaması için aracınızı en az haftada bir kez ortalama 20 dakika kadar çalıştırabilirsiniz. Daha uzun sürelerle aracınızı çalıştırma imkanınızın olmadığı durumlarda ise akü başlıklarını sökerek önlem akünün bitmemesi için önlem alabilirsiniz.
- Sulu tipli bir akü kullanıyorsanız akünün sıvı seviyesinin dengede olmasına dikkat etmelisiniz. Aşırı sıcak havalarda buharlaşma sonucu akünün elektrolit seviyesi düşer. Sıvı seviyesini akünün üzerindeki ölçü çizgisinden görebilirsiniz. Sıvı minimum çizginin altına düşmüşse veya sınırdaysa maksimum çizgisine kadar saf su ilave ederek dengeyi sağlayabilirsiniz.
- Kuru tip aküler kapalı sistemlidir. Kapalı sistem akü bakımı için voltaj değerini kontrol etmeniz yeterlidir. Voltaj değerinin 12.4 volt seviyesinin altında olması durumunda aküyü şarj edebilirsiniz.
- Akülerin kısa devre yapmaması için yağ, yakıt ve her türlü metalden uzak tutmanız gerekir.
- Aküler titreşime karşı bir aparat ile araç içerisine sabitlenir. Zaman içerisinde sabitleme aparatında gevşeme meydana gelebilir. Akünün sarsıntı ile bozulmasını önlemek için aparatı belirli aralıklarla kontrol edebilirsiniz.
- Kışın aşırı soğuklarda akünün donmaması için aküyü tam kapasite şarj etmelisiniz.
Akünün şarj sisteminin düzgün çalışıp çalışmadığı da dikkat etmeniz gereken diğer bir faktördür. Şarj sistemi arızalı ise akü yeterince şarj olmaz. Bu durum akünün ömrünü kısaltır. Düzenli aralıklarla akünüze şarj testi yaptırabilirsiniz.